عبدالملکی: تحریم‌ها در برابر اقتصاد ایران مثل بچه ایی ۱۰ساله با کارد میوه‌خوری است!
نام او زودتر از نام دانشگاهی که محل تحصیلش بود بر سر زبان‌ها افتاد. بابت ایده‌های عجیب و غریب و لحن حق به جانب و ساده‌انگارانه‌ای که داشت.
زهرا علی‌اکبری– توهم او امری شخصی نیست. سرنوشت نسلی را گروگان گرفته است. می‌گفت: «می‌دونستید که اصلا افزایش قیمت دلار هیچ ربطی به تحریم‌ها نداشته؟ میدونستین؟ فقط به خبر تحریم‌ها ربط داشت؛چون هیچ تحریمی اتفاق نیفتاده هنوز، به خبر تحریم‌ها چهار برابر ارزش پول ملی ما کم شد. حالا که کم شد نسبت به عراق کم شد، نسبت به روسیه کم شد، نسبت به ترکیه کم شده، نسبت به هند کم شده.
آقا این چه مسخره‌بازیه! چه کار حماقت‌آمیزیه که ما داریم می‌کنیم. ما ۱۰، ۱۵ تا کشور داریم که شرکای تجاری اصلی‌مون هستن. می‌تونستیم پیمان دوجانبه پولی با اینا ببندیم. بعد آمریکا این‌قدر ما رو تحریم دلار بکنه که خفه بشه و به قول آقای احمدی‌نژاد تحریم‌دونش پاره بشه.»
این‌ها حرف‌های مردی است به نام حجت‌الله عبدالملکی. او که خودش از شغلش مشهورتر است. دارای کارشناس ارشد معارف اسلامی و اقتصاد از دانشگاه امام صادق و دکترای اقتصاد از دانشگاه اصفهان است و سابقه‌ی عضویت در هیات علمی دانشگاه امام صادق را داراست. داور مسابقه‌ی میدان و معاون اسبق اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام خمینی، با روی کار آمدن دولت سیزدهم پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری پیمود و در چهل سالگی ردای وزارت را بر تن کرد. ردایی که البته سیصد روز بعد به اجبار آن را از تن درآورد و عملکردش تندترین واکنش‌ها از سوی بازنشستگان و همچنین بیشترین انتقادات از سوی نمایندگان را در برداشت.
وی در روزهایی به استعفایی شبه برکناری تن داد که هنوز استیضاح خط قرمز دولت سیزدهم محسوب می‌شد و دولت حاضر شد یکی از اصلی‌ترین مردان حلقه‌ی اصلی مرتبط با رییسی را حذف کند تا استیضاحی زودهنگام را شاهد نباشد.
عبدالملکی البته با وجود آن که نظرات عجیبش هر روز بیشتر از دیروز ازسوی کاربران منتشر می‌شد، بدون پست نماند و اتفاقا در سمتی به کار گرفته شد که ماهیت وجودی آن پیش‌تر از سوی وی زیر علامت سئوال قرار گرفته بود.
از یک میلیون تومان برای ایجاد شغل تا تشبیه تحریم به کودک ده ساله
وقتی او در راس وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار گرفت، توییتی درباره امکان ایجاد شغل با یک میلیون تومان بارها از سوی کاربران بازنشر شد. وی هیچ گاه این ادعا را پس نگرفت.
در یک سخنرانی رسمی، پیش از رسیدن به پست وزارت می‌گوید: «من تشبیهی دارم اینجا؛ گفت و شنودی است بین اقتصاددانان غربی وسیاستمداران غربی. اقتصاددانان غربی می‌گویند آقایان سیاستمدار اقتصاد ایران مثل پهلوانی است که بسیار پرزور است و تحریم‌های شما مثل بچه‌ای ده ساله است با کارد میوه‌خوری. شما یک بچه ۱۰ ساله را با کارد میوه خوری فرستادید یک پهلوان را بکشد؛ قطعا موفق نخواهید شد.»
به نظر می‌رسد باقی سخنان وی نیز مثل همین تشبیهات، تخیلی است با این تفاوت که در دیگر موارد به این خیلی بودن اشاره نمی‌کند.
در سخنرانی دیگری مدعی شده بود رشد صنعت خودروسازی در کره جنوبی به ابعاد درهای پارکینگ خانه‌ها در این کشور مرتبط است. ادعایی که با سند و مدرک و اعلام ابعاد بزرگ برخی خودروهای کره‌ای در قیاس با خودروهای اروپایی و آمریکایی رد شد.
چندی پیش از انتخابات سال ۱۴۰۰، در برنامه‌ای تلویزیونی گفته بود طرحی برای افزایش نرخ ازدواج و ایجاد درآمد برای تازه ازدواج‌کرده‌ها دارد. ثبت شرکت به نام عروس و داماد! اگر عروس و داماد ۵ فرزند داشته باشند ۱۵سال معافیت مالیاتی دریافت می‌کنند!
نکته اینجاست این طرح‌های غیرکارشناسی دقیقا با لحنی حق به جانب و ساده انگارانه بیان می‌شود.
از سمتی به سمت دیگر
پس از آنکه عبدالملکی از وزارت تعاون، کار ور فاه اجتماعی خداحافظی کرد، سمتی دیگر از سوی دولت برایش تدارک دیده شد. او در عین ناباوری به مناطق آزاد رفت. این ناباوری به حدی بود که داوری، مشاور پیشین احمدی‌نژاد در توییتی اعلام کرد: «به عجایب دولت رئیسی این را هم اضافه کنید که کسی را بعنوان متولی مناطق آزاد منصوب کرده اند که از اساس با توسعه مناطق آزاد مخالف است و توسعه این مناطق را برخلاف اقتصاد مقاومتی می‌داند.»
البته وی در این سمت با پوست‌اندازی عقایدش روبرو شد. سخنانی گفت که تا پیش از این در مذمت آن سخن گفته بود. چیزی را به عنوان دستاورد مطرح کرد که پیش‌تر قبولش نداشت. وی که سرمایه‌گذاری خارجی را اقدامی بیهوده و بلااثر دانسته و مدعی بود این موضوع ربطی به توسعه کشورها ندارد، حالا با افتخار از جذب سرمایه‌های خارجی سخن می‌گوید. البته ادعاهای وی درباره جذب دویست هزار میلیارد تومان سرمایه خارجی با واکنش برخی چهره‌ها در فضای مجازی روبرو شد.
وی در توییتی نوشته بود: «به فضل الهی دومین نمایشگاه معرفی بسته‌های سرمایه‌گذاری و توانمندی‌های صادراتی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در مشهد مقدس برگزار شد. ۲۷ منطقه آزاد و ویژه شرکت کننده ضمن تمرین کار تیمی و شبکه‌ای، موفق به جذب سرمایه‌گذاری بالغ بر ۲۰۰ هزار میلیارد تومان (۴ برابر نمایشگاه اول) شدند.» محمد مهاجری فعال رسانه‌ای اصولگرا در توییتی نوشت: «عبدالملکی ثابت کرد چهار عمل اصلی ریاضی را نمی داند! آقای حجت عبدالملکی رئیس سازمان مناطق آزاد می‌گوید: ۲۰۰هزارمیلیاردتومان سرمایه خارجی فقط در یک نمایشگاه جذب شده! ایشان نه آن موقع که گفت با یک میلیون تومان می توان شغل ایجاد کرد، می‌دانست میلیون چندتا صفر دارد، نه الان می‌داند ۲۰۰ هزارمیلیارد چندتا صفر دارد!»
رضا رشیدپور نیز در واکنش به این سخنان به کنایه نوشت: «عبدالملکی ادعا می‌کند ۳ برابر هزینه ساخت برج خلیفه سرمایه برای مناطق آزاد جذب کرده: هنوز از خوشحالی خوابم نبرده.»
البته این تنها ادعا درباره‌ی جذب سرمایه‌ها نبود. وی مدعی شد، اتاقی به نام اتاق سرمایه‌گذاری امارات که موجودیتش از سوی برخی اعضای اتاق بازرگانی ایران زیر علامت سئوال بزرگی است، اعلام کرده حاضر است صد میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند. بسیاری سئوالی بی‌ج.اب را مطرح کردند؛ واقعا امارات حاضر است صد میلیارد دلار در کشور رقیبش سرمایه‌گذاری کند؟
این ادعاها البته صدای رسانه‌های اصولگرا را نیز درآورد طوری که روزنامه فرهیختگان در گزارشی نوشت: مطابق آمارهای کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنکتاد) میزان سرمایه‌گذاری امارات در جهان در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بود که بیشترین میزان سرمایه‌گذاری خارجی این کشور در یک‌سال محسوب می‌شود و با توجه به این آمار، رقم ۱۰۰ میلیارد دلاری که عبدالملکی اعلام کرده بیش از ۴ برابر میزان سرمایه‌گذاری خارجی این کشور محسوب می‌شود.
این موارد غیرواقعی بودن اظهارات دبیر شورای عالی مناطق آزاد را بیش از پیش نمایان کرده و روابط عمومی شورای عالی مناطق آزاد را وادار کرد به انتقادهای واردشده واکنش نشان دهد. واکنشی که البته نه‌تنها به حل ابهامات نینجامید، بلکه خود نیز به آن دامن زد.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش مدعی است چینی‌ها همه‌ی پکیج سرمایه‌گذاری را برای بررسی برده‌اند. این در حالی است که حتی با وجود امضای سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین هنوز اقدام عملی برای سرمایه‌گذاری چینی‌ها در ایران صورت نگرفته است.
مردی از جنس مردان متوهم
توهم در عرصه سیاست ایران سبقه‌ای طولانی دارد. حضور مردان متوهم پس از آغاز ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد در ایران بیش از پیش تثبیت شد. خود وی، در جایگاه رییس دولت نهم و دهم مدعی بود قادر است یارانه‌ها را هدفمند کرده، همه‌ی ایرانیان را صاحب مسکن نموده و با توزیع سهام عدالت درآمدی ثابت را برای انها تدارک ببیند. او که همواره با لحنی شبیه لحن عبدالملکی و دیگر مردان مشابه سخن می‌گفت ادعا داشت ایران در حال توسعه و پیشرفت است و تحریم هیچ خللی به این حرکت وارد نمی‌کند. این در حالی است که در سال‌های پایانی دولتش، وقتی ایران با تحریم نفتی روبرو شد و شوک ارزی پدید آمد، تحریم را متهم ردیف اول افزایش نرخ ارز معرفی کرد.
پیش از این شعارهای بزرگ رییسی و تیم همراهش در سال ۱۴۰۰ بسیاری را بر آن داشت نسبت به ساده‌انگاری بیش از حد در عرصه‌ی سیاست هشدار دهند. رییس دولت سیزدهم معتقد بود بدون گره زدن سفره‌ی خانوار به تحریم قادر است کشور را اداره کند، چهار میلیون مسکن در چهار سال بسازد، دو میلیون شغل ایجاد کند، نرخ ارز را تک رقمی کند و رونق را به بازار سرمایه بازگرداند. این در حالی است که ارز در شرایط کنونی هفت نرخی است، هنوز برنامه‌ی ساخت مسکن در کشاکش اما و اگرهاست و افزایش درآمدهای نفتی، رشد صادرات نفت و ادعای کاهش نرخ تورم از سوی بخش‌های مهمی از جامعه احساس نمی‌شود.
سال ۱۳۹۵ بود. مناظره‌ای با موضوع قاچاق کالا، با حضور او و مرحوم اکبر ترکان، دبیر پیشین شورای هماهنگی مناطق آزاد و عبدالملکی برگزار شد. عبدالملکی بیان می‌کند: «برآوردی که شده این است که بین ۱۵ تا ۲۵ میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور کردیم.» این ادعا البته با واکنش ترکان همراه می‌شود و او در پاسخ می‌گوید: «۲۰ میلیارد قاچاق، وزنش ۲۰میلیون تن است. تقریبا کالای وارداتی کیلویی ۱ دلار است. ۲۰ میلیارد دلار می‌شود ۲۰ میلیون تن، اصلا ببین می‌گنجد؟ کیش اصلا قادر به پذیرش کشتی‌های سایز بالا نیست. قشم قادر به پذیرش این حجم کالا در تردد نیست. چابهار اصلا بندر ندارد. شما چه جور اقتصاددانی هستید که عدد نمی‌شناسید. نمی‌دانید ۲۰ میلیارد دلار می‌شود، ۲۰ میلیون تن کالا.»
ترکان آن قدر زنده نماند تا ببیند عبدالملکی بر صندلی دبیری مناطق آزاد تکیه می‌زند. شاید باور نمی‌کرد هشدارش برای عددنادانی مردی که مدعی اقتصاددانی بود نیز شنیده نشود. هر چه هست عبدالملکی نیز مردی از جنس مردان متوهمی است که در عرصه‌ی اجرا فرصت دارند اما تن به فرصت‌وزی می‌دهند.
