شکار کوسه چشم‌سفید در اعماق تاریکی/ عکس
کوسه Apristurus ovicorrugatus حدود یک دهه بعد از کشف اولین نمونه محفظه تخم‌های مرموزی نگهداری شده در مجموعه موزه‌های استرالیای غربی، به‌عنوان یک گونه جدید جانوری شناسایی شد.
غزال زیاری– اخیرا گونه جدیدی از کوسه‌ها که در اعماق دریا زندگی می‌کنند و چشمان سفیدی دارند، شناسایی شده‌اند. این اتفاق یک دهه بعد از آن رخ داد که اولین گونه از این کوسه که یک کوسه ماده باردار مرده بود، در سواحل استرالیای غربی شناسایی و رویت شده بود. در ابتدا، این گونه، به اشتباه کوسه”شبح” شناسایی و تشخیص داده شده بود و حالا و بعد از آنکه دانشمندان برای دومین بار به محفظه تخم‌های عجیب این کوسه که سال‌ها در انبار موزه‌ای نگهداری می‌شد نگاه کردند،این گونه را به عنوان گونه‌ای جدید شناسایی کردند.
این گونه جدید که در مقاله منتشر شده در ژورنال بیولوژی ماهی‌ها، Apristurus ovicorrugatus نامگذاری شده (نامی برگرفته از زبان لاتین که ovi به معنای تخم و corrugatus به معنای راه راه) و این نام به محفظه راه راه تخم‌های این کوسه اشاره دارد که منجر به کشف این گونه جدید جانوری شده است.
این نوع کوسه، علاوه بر آنکه محفظه تخم منحصر به فردی دارد، دارای چشمانی با عنبیه‌های سفید براق و غیرمعمولی نیز هست. ویل وایت نویسنده اصلی این مقاله که گونه‌شناس سازمان تحقیقات علمی و صنعتی است گفته :« این ویژگی مشترکی در بین گونه‌هایی که در اعماق آب‌ها زندگی می‌کنند نیست و تنها یک گونه دیگر، یعنی Apristurus nakayai که در کالدونیای جدید و پاپوآ گینه نو زندگی می‌کند، از این ویژگی برخوردار است.»
Apristurus سرده‌ای از گربه کوسه‌هاست که معمولا تحت عنوان “گربه کوسه شبح” یا “گربه کوسه شیطان” شناخته می‌شوند و یکی از متنوع‌ترین جنس‌های کوسه در جهان هستند که بیش از ۴۰ گونه شناخته شده دارند. در حالی که اکثر گونه‌های کوسه، فرزندانشان را به دنیا می‌آورند، برخی از انواع کوسه‌ها، تخمگذار هستند. محفظه‌های تخم (که نام دیگرش کیف پری‌دریایی است) معمولا ساقه‌های بلندی دارند که باعث می‌شود تا به راحتی به جلبک‌های دریایی یا صخره‌ها بچسبند.
در سال ۲۰۱۱، محققان با یک محفظه تخم بسیار عجیب روبرو شدند که در آن یک جنین کوسه وجود داشت. کاملا مشخص بود که این کوسه متعلق به جنس Apristurusاست؛ اما محفظه تخم آن شبیه به هیچ یک از گونه‌های شناخته شده کوسه‌ها نبود.
در طول یک دهه اخیر، این محفظه تخم به سان یک راز باقی مانده بود تا اینکه دانشمندان دو محفظه تخم مشابه دیگر را در مجموعه ملی ماهی استرالیا مشاهده کردند. وایت دراین باره گفته:«این محفظه‌های تخم، برجستگی‌های طولی بسیار خاصی برروی سطوحشان داشتند که از نظر مقطع شبیه به حرف T بود. تنها یک گونه دیگر در جهان وجود دارد که محفظه تخم‌های آن حالت برجسته‌ای دارد و آن هم متعلق به یک جنس کوسه کاملا متفاوت با این کوسه‌هاست.»
وایت و همکارانش در ادامه در پایگاه داده مجموعه‌شان به بررسی پرداختند تا ببینند که آیا نمونه ناشناس دیگری از کوسه Apristurus را در منطقه کوچکی که این محفظه تخم‌ها در آن یافت شده بود، مشاهده شده است یا خیر. آنها در نهایت یک کوسه باردار به طول ۴۶.۷ سانتی متر را یافتند که به اشتباه، از گونه گربه کوسه چین جنوبی شناسایی شده بود. این کوسه باردار تنها یک محفظه تخم داشت که کاملا شبیه چیزی بود که یک دهه پیش پیدا شده بود.
وایت ادامه داد:« خوشبختانه نمونه کوسه ماده‌ای که پیدا کردیم، یک محفظه تخم با برآمدگی‌های مشخصی داشت که همین کشف، تمام تردیدهای ما را تائید کرد.»
محققان گفته‌اند که شناسایی کوسه A. ovicorrugatus، میزان اهمیت شکل محفظه تخم در شناسایی گونه‌ها را نشان می‌دهد. در استرالیا، از مردم خواسته شده تا در صورت رویت هرگونه محفظه تخم، تصاویر آنها را در دیتابیس جهانی قرار دهند تا بدین ترتیب به دانشمندان کمک کنند تا درک بهتری از مکان‌هایی که کوسه‌های تخمگذار، در آنجا تخمگذاری می‌کنند داشته باشند. محفظه تخم کوسه‌های A. ovicorrugatus چسبیده به مرجان‌ها یافت شده و این بدان معناست که این گونه از کوسه‌ها برای تخمگذاری به مرجان ها اتکا می‌کنند.
وایت و همکارانش درحال جستجو در مجموعه‌های موزه‌ها هستند تا بتوانند گونه‌های جدید بیشتری از کوسه را شناسایی کرده و ببینند که آیا گونه‌های دیگری هم هستند که نادیده گرفته شده یا به اشتباه شناسایی شده‌اند یا خیر.
