قیمت دلار نخستین روز آبان را با گپ مثبت آغاز کرد، اما در میانه معاملات روز جاری با افزایش محدودی به قیمت روز گذشته برگشت. معامله‌گران، سیاست کنترل قیمت دلار توسط بازارساز را عامل اصلی ثبات بازار ارز در روز‌های اخیر می‌دانند.
صبح امروز دلار با افزایش ۵۰۰ تومانی در کانال ۵۱ هزار تومانی معامله شد، اما در میانه روز افزایش قیمت این اسکناس تعدیل شد و با قیمت ۵۰ هزار و ۷۰۰ تومان معامله شد. قیمت دلار امروز نسبت به روز گذشته با افزایش ۱۰۰ تومانی به کار خود پایان داد. معامله‌گران، روند تقاضا برای خرید دلار را در ابتدای روز بیشتر از عرضه عنوان کردند و همین موضوع را دلیل افزایش قیمت سکه می‌دانند. در ادامه روز عرضه و تقاضا در تعادل قرار گرفت و قیمت دلار کاهشی شد.
برخی فعالان بازار ارز، ورود پول‌های جدید در اول ماه را عامل افزایش مقطعی قیمت دلار عنوان کردند. آن‌ها می‌گویند سیاست‌گذار به واسطه بازارساز، بازار ارز را در مشت دارد و اجازه افزایش شارپی و حتی پلکانی قیمت این اسکناس را نمی‌دهد.
دستکاری قیمت دلار آسان‌ترین راه برای قدرت‌نمایی
علی‌اصغر سمیعی کارشناس اقتصادی در خصوص بازار کنترلی دلار به تجارت‌نیوز گفت: «در شرایطی که بر اساس آمار ماهانه، ۴۰ هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی اضافه می‌شود و زمانی که توانایی مهار تورم و نرخ بهره در اقتصاد وجود نداشته باشد، آسان‌ترین و شاید تنها راه برای قدرت‌نمایی، مانور و دستکاری نرخ ارز است.»
وی با اشاره به اینکه تبعات کنترل قیمت دلار در اقتصاد بی‌شمار است، خاطرنشان کرد: «افزایش نرخ بیکاری، ورشکستگی موسسات مولد و ایجاد رانت، از عمده تبعات سیاست کنترل قیمت دلار است. این در حالی است که با جمع‌شدن فنر قیمت‌ها به ضرب تزریق میلیارد‌ها دلار از درآمد‌های نفتی نمی‌توان شعار مهار تورم را داد.»
وی با تاکید بر اینکه با چاپ اسکناس بیش از قابلیت جذب و دادن بهره‌های بالا تورم تشدید می‌شود، گفت: «نمی‌شود شعار واقعی‌شدن و تعدیل نرخ ارز را داد، ولی سال‌ها به سرکوب نرخ و پایین نگاه‌داشتن مصنوعی آن پرداخت. نمی‌شود این شوخی‌ها را با اقتصاد کرد و جواب نمی‌دهد.»
بر این اساس حالا این سوال مطرح است که در چه شرایطی ثبات قیمت دلار به ضرر اقتصاد نیست؟ وی در پاسخ به این پرسش گفت: «فقط در صورت به نزدیک صفر رساندن نرخ‌های بهره و تورم امکان‌پذیر است؛ در غیر این صورت ثباتی غیرواقعی، دستوری و بی‌دوام خواهد بود.»
سمیعی خاطرنشان کرد: «تا زمانی که تفاضل نرخ تورم در کشور ما و کشور‌های حوزه دلار حدود ۳۶ درصد باشد، باید روزانه یک در هزار به قیمت دلار افزوده شود و اگر نشود، معنی آن جمع‌شدن فنر قیمت خواهد بود.»
رانت و فساد ارمغان دلار چند نرخی
وی چند نرخی بودن قیمت دلار را بزرگترین معضل برای اقتصاد کشور عنوان کرد و گفت: «این موضوع باعث رانت و فساد می‌شود و عملی غیراقتصادی است؛ زیرا بازار را از رقابتی بودن خارج می‌کند و باعث دلسردی فعالان اقتصادی می‌شود.».
اما آیا با واقعی شدن قیمت دلار تورم بیشتر نمی‌شود؟ وی در پاسخ به این سوال گفت: «با واقعی شدن قیمت دلار، سود کارخانه‌دار زیاد واحداث آنهامقرون به صرفه می‌شود. در مقابل نرخ بیکاری کاهش می‌یابد و حقوق و دستمزد کارگر‌ها متعادل و واقعی می‌شود، رشد صادرات و کاهش واردات غیرضروری از دیگر مزایای قیمت واقعی دلار است.»
این کارشناس اقتصادی در ادامه ضمن تاکید بر لزوم شفاف‌سازی و تک‌نرخی شدن نرخ ارز افزود: «بانک مرکزی با همکاری بانک‌ها و صرافی‌ها باید اقدام به تک نرخی کردن قیمت دلار نماید و با واقعی شدن قیمت‌ها جلوی نوسانات شارپی و ایجاد رانت را در بازار ارز بگیرد. زیرا فساد حاصل از چند نرخی بودن ارز صدمات جبران ناپذیری برای اقتصاد و جامعه دارد.»
درهم راه خود را از دلار تهران جدا کرد
در حالی که موضوع جنگ حماس و اسرائیل و احتمال دخالت نیابتی ایران در این درگیری همچنان برخی معامله‌گران بازار ارز را در لاک احتیاطی قرار داده است، اما تحلیلگران بازار‌ها معتقدند مسائل سیاسی بر مسائل اقتصادی و قیمت‌ها اثر طولانی‌مدت چندانی ندارد.
آن‌ها می‌گویند در حال حاضر موضوع پذیرش لغو تحریم‌ها از سوی طرف‌های غربی و یا پایان درگیری در منطقه می‌تواند دلار را به کریدور ۴۰ هزار تومانی برگرداند؛ در غیر این صورت اسکناس آمریکایی در کریدور ۵۰ هزار تومانی ماندگار است. کارشناسان اقتصادی محدوده فعلی قیمت دلار را منطقه ۵۰ هزار و ۲۰۰ تا ۵۱ هزار و ۵۰۰ تومانی می‌دانند.
امروز قیمت دلار در بازار‌های همسایه روند متوازنی نداشت. در بازار هرات دلار با افزایش ۱۵۰ تومانی با قیمت ۵۰ هزار و ۵۵۰ تومان معامله شد. قیمت دلار سلیمانیه ۲۰۰ تومان کاهش داشت و با قیمت ۵۰ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. درهم امارات نیز بار دیگر کانال ۱۴ هزار تومانی را از دست داد و با افت ۱۲۰ تومانی با قیمت ۱۳ هزار و ۸۸۰ تومان معامله شد.
