«کالابرگ الکترونیک»، «یسنا» و «امنیت غذایی کودکان »؛ طرح‌هایی است که دولت از ابتدای امسال گام به گام، اقدام به پیاده‌سازی آنها کرد تا سفره اقشار مختلف جامعه تقویت شود؛ به گونه‌ای که تنها در طرح کالابرگ الکترونیک اکنون هفت دهک درآمدی تحت پوشش این طرح درآمده‌اند که همین میزان ۶۱ میلیون نفر از جمعیت کشور را شامل می‌شود.
به دنبال کاهش میزان کالری مصرفی خانواده‌ها طی سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹، از ابتدای سال جاری دولت در راستا تقویت سفره غذایی مردم اقدام به اجرای طرح کالابرگ الکترونیک کرد.
فاز اول اجرای این طرح مربوط به خردادماه سال جاری است که سه دهک اول درآمدی و مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد، از امتیاز تشویقی آن بهره‌مند می‌شدند و اگر ۷۰ درصد مبلغ یارانه خود را از میان این ۱۱ قلم خریداری می‌کردند، مبلغ یارانه آنها ۲۰ درصد افزایش می‌یافت. در مرحله دوم اجرای طرح، سه دهک اول درآمدی و مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره)، از امتیاز تشویقی بهره‌مند شدند، مشروط بر اینکه حداقل ۲۰۰ هزار تومان از اعتبار یارانه خود را از میان اقلام کالاهای اساسی تعریف شده خریداری می‌کردند.
با گذشت زمان این یارانه تشویقی به دهک‌های بالاتر گسترش یافت به گونه‌ای که در حال حاضر هفت دهک اول درآمدی در صورت رعایت این شرط مشمول دریافت یارانه تشویقی خواهند شد. به عبارتی در صورتی که هفت دهک درآمدی ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱ قلم کالای سبد غذایی تعریف شده خریداری کنند، مشمول دریافت یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی خواهند شد؛ به بیانی دیگر با استفاده از این طرح، یارانه دهک‌های یک تا ۳ درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزارتومان افزایش یافته است.
این ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست کم‌چرب، مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند و شکر است که طبق نظر انستیتو تغذیه ایران به تایید رسیده و در سبد غذایی تعریف شده است. البته این طرح اختیاری است و مردم می‌توانند با استفاده از خرید این کالاها، مشمول اعتبار مضاعف ۱۲۰ هزار تومانی شوند.
در حال حاضر حدود ۲۰۰ هزار فروشگاه تجهیزشده و دارای بارکد خوان هستند.
نحوه استفاده از کالابرگ الکترونیک و خرید از فروشگاه‌ها چگونه است؟
در روزهای ابتدایی اجرای طرح علیرضا عسگریان- معاون رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص وضعیت تنوع محصولات در فروشگاه‌ها، بیان کرده بود: در این طرح مردم آزاد هستند طی یک ماه خرید خود را انجام دهند و نه در روز اول. یارانه به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود و با هر کارت بانکی که داشته باشد قابل خرید است. حال فرض کنید که سرپرست خانوارِ یک خانواده سه نفره در روز اول به ازای خرید چند قلم کالای اساسی ۳۲۰ هزار تومان خرید می‌کند و پس از کشیدن کارت، ۸۰ هزارتومان شارژ می‌شود. پس از آن می‌تواند به مغازه دیگری مراجعه کند و اقلامی را که مغازه اول نداشته است، خریداری کند.
نحوه خرید بدون در دست داشتن کارت بانکی با نصب اپلیکیشن «شما» یا وارد کردن «کد دستوری»
ممکن است به مغازه یا فروشگاه زنجیره‌ای بروید و کارت خرید همراهتان نباشد. در اینجا می‌توانید از اپلیکیشن (شما) استفاده کنید. ممکن است تلفن همراه، همراه شما نباشد یا تلفن همراهتان هوشمند نباشد، در این زمان از طریق کد دستوری #۱۴۶۳*۵۰۰* وارد شوید؛ صفحه‌ای باز و از شما پرسیده می‌شود کد خرید به شما ارائه دهد یا اعتبار شما را مشخص کند؟ در صورت درخواست اعتبار، پنجره‌ای باز می‌شود و از فرد کد ملی می‌خواهد، حال اگر کد ملی را اعلام کنید، اعتبار فرد اعلام می‌شود.
لازم به ذکر است که همه خانوارهای مشمول طرح می‌توانند با نصب برنامه شبکه ملی اعتبار «شما» یا شماره‌گیری #۱۴۶۳*۵۰۰* از باقی مانده اعتبار خود مطلع شوند.
با گذشت بیش از ۶ ماه از اجرای این طرح، میزان مصرف کالا در طرح به ترتیب برنج، روغن، ماکارونی، لبنیات، قند و شکر، حبوبات، گوشت مرغ و گوشت قرمز بوده و بیشترین استقبال از طرح به ترتیب در دهک دو، سه، یک، چهار، پنج، شش و هفت بوده است.
هفته گذشته صولت مرتضوی- وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره طرح کالابرگ الکترونیکی گفت: الحمدلله طرح کالابرگ الکترونیکی هم از نظر ساختار و هم از نظر توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سایر فروشگاه‌ها به شدت توسعه پیدا کرده است. هر ماه نسبت به ماه قبل، استقبال مردمی بیشتر می‌شود و این آمادگی وجود دارد که چنانچه تمام آحاد هفت دهک اول بخواهند از این مزیت استفاده کنند،حتما کمک شود. منابع آن هم خوشبختانه پیش‌بینی شده و بدون هیچ تاخیری آن قدرالسهم یارانه تشویقی به حساب کاربران واریز می‌شود و مشکلی نخواهد بود.
طرح امنیت غذایی کودکان
طرح امنیت غذایی کودکان دومین طرحی بود که دولت در راستای حمایت از کودکان دارای سوءتغذیه اقدام به اجرای آن کرد. علیرضا عسگریان در این باره به ایسنا گفته بود: بعد از تولد نوزادان، این مراکز به سرپرستان خانوار کارت سلامت کودک که دارای نمودار سلامتی است ارائه می‌دهد. در این کارت، شاخص‌های مختلفی از جمله اندازه دور سر، وزن و قد کودک در نظر گرفته می‌شود و اگر کودکی استانداردهای لازم را نداشته باشد، مختصات سلامتی او زیر خط سلامت قرار می‌گیرد و نیازمند توجه ویژه خواهد بود. بخشی از توجه شامل مشاوره سلامتی و بخشی شامل تغذیه است. قاعدتاً برخی خانواده‌ها توان تامین امنیت غذایی کودکشان که نیازمند امنیت غذایی است را ندارند.
به گفته وی، ۱۴۰ هزار کودک دچار مشکل امنیت غذایی در سطح کشور شناسایی شده‌اند. در این راستا ۱۴۰ هزار کودک به وزارت رفاه اعلام شده و وزارت رفاه نشانی سرپرست خانوار این کودکان را پیدا کرده است. از این تعداد، ۱۵ هزار نفر در دهک درآمدی بالای هفت قرار داشته‌اند که به آنها مشاوره داده شده است. اما ۱۲۵ هزار نفر از این کودکان در دهک یک تا هفت درآمدی قرار دارند که در این راستا از این کودکان حمایت می‌شود.
وی با اشاره به اینکه دولت بودجه خوبی برای رفع مشکل کودکان ۶ تا ۵۹ ماه دارای مشکل تغذیه تامین کرده است، تصریح کرد: به ازای هر کودک شناسایی شده توسط وزارت بهداشت که نیازمند تغذیه مضاعف باشد، مبلغی برای خرید از اقلام سبد غذایی تعریف شده و به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود، به طوریکه برای کودکان دهک درآمدی یک تا پنج، یک میلیون تومان و برای کودکان با دهک درآمدی ۶ و هفت، ۶۰۰ هزارتومان واریز می‌شود.
براساس این گزارش، طرح کالابرگ فقط شامل ۱۱ قلم بوده است، اما در این طرح، خانوار مشمول می‌توانند علاوه بر ۱۱ قلم کالابرگی، خرما، سیب، هویج، کدو سبز، پیاز، گوجه فرنگی، عدس و مغزدانه نیز خرید کنند. اقلام سبد دارای پروتئین و ویتامین و… است و قدرت تبدیل شدن به پوره را نیز دارد. مشمولان این طرح تنها در شرایطی می‌توانند از اعتبارشان استفاده کنند که از میان ۱۶ قلم کالای غذایی خرید کنند.
هر ۶ ماه یکبار سلامتی این کودکان توسط وزارت بهداشت بررسی می‌شود
در صورت خطای سرپرستان خانوار حمایت دولت «قطع» می‌شود
عسگریان تاکید کرده است که در این طرح افراد باید از این اقلام خریداری کنند و نمی‌توانند خطایی انجام دهند، چراکه هر ۶ ماه یکبار وزارت بهداشت کارت سلامتی کودک را بررسی می‌کند. اگر نمودار سلامتی کودک بهبود پیدا کرده باشد این کمک ادامه پیدا می‌کند در غیر این صورت این کمک قطع شده و مشاوره به خانواده ارائه می‌شود و با تایید وزارت بهداشت، مجددا واریز انجام می‌شود.
طرح یسنا
طرح حمایت از مادران دارای فرزندان شیرده نیز طرح دیگری است که به تازگی توسط وزارت رفاه اجرا شده است. در مرحله ابتدایی مادران دارای کودک شیرخوار و کودک زیر دو سال در دهک یک در ۸ استان خراسان شمالی و خراسان جنوبی، هرمزگان، لرستان، فارس، گلستان، ایلام و یاسوج شناسایی شده‌اند.
براین اساس ۲۷ هزار مادر شناسایی شده است که از این تعداد ۲۲ هزار نفر مشمول طرح شده و به آنها ماهانه ۴۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود.
عسگریان همچنین با تاکید بر اینکه جدول خوراکی‌ها در طرح امنیت غذایی کودکان و مادران شیرده افزایش یافت، گفت: مثلا همان یک قلم لبنیات حجمش در این سبد افزایش پیدا کرده، چون قائل بر این هستیم که مادران و کودکان بیشتر نیازمند مصرف لبنیات هستند، البته همان شیر و پنیر و ماست است که حجمش بیشتر شده؛ حجم میوجات، سبزیجات و لبنیات افزایش یافته است. در گذشته مثلا مجموع لبنیات، شیر، پنیر و ماست به تقریبا ۵.۵ کیلو می‌رسید و الان به هشت کیلوگرم رسیده؛ این جدول یک جدول استاندارد است.
