نشریه‌ی شورای آتلانتیک، از متنفذترین اندیشکده‌های سیاست خارجی در ایالات متحده، از منظر کارشناسان خود به تحلیل نتایج و تبعات بخش اربیلی حملات موشکی قاطع سپاه پرداخته است.
به گزارش سرویس جهان مشرق، در پی حملات موشکی کوبنده و قاطع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مقرهای فرماندهی و اماکن مهم تروریست‌ها در اربیل، سوریه و پاکستان، نشریه‌ی شورای آتلانتیک، از متنفذترین اندیشکده‌های سیاست خارجی در ایالات متحده، از منظر کارشناسان خود به تحلیل نتایج و تبعات بخش اربیلی این حملات پرداخته است. لازم به ذکر است که بازنشر این مقاله، به معنای تایید محتوای آن نیست.
در 15 ژانویه، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مسئولیت حملات موشکی به اربیل، پایتخت اقلیم کردستان عراق را بر عهده گرفت که چهار کشته و احتمالاً هفده زخمی برجای گذاشت. این حملات عمدتاً مناطق غیرنظامی را مورد هدف قرار داد و یک سازنده املاک و مستغلات معروف کرد و چهار عضو خانواده او را کشت.
به گفته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هدف از این حملات «انهدام مقرهای جاسوسی» متعلق به سازمان اطلاعات اسرائیل، موساد، در «واکنش به اقدامات شیطانی اخیر رژیم صهیونیستی در به شهادت رساندن فرماندهان سپاه و مقاومت» بوده است. سرتیپ رضی موسوی سپاه پاسداران، صالح العاروری معاون حماس و وسام الطویل از فرماندهان ارشد حزب الله لبنان کشته شدند. آن‌ها همچنین با اشاره به حملات دوگانه دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در کرمان در سوم ژانویه که منجر به کشته شدن هشتاد و شش نفر شد، گفتند که حملاتی که شامل مواضع در سوریه نیز می‌شود، علیه «گروه‌های تروریستی ضد ایرانی» بوده است.
در زیر، کارشناسان شورای آتلانتیک نظرات خود را در مورد آن‌چه در مورد این حملات باید بدانیم و انتظارات بعدی را به اشتراک می گذارند.
حمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به اربیل چالش‌ها و فرصت هایی را برای ایالات متحده ایجاد می کند
این تشدید یک چالش مهم – و احتمالاً یک فرصت – برای ایالات متحده برای تضعیف نفوذ منطقه‌ای ایران و تقویت روابط خود با عراق است. در حالی که تأسیسات ایالات متحده احتمالاً هدف نبوده‌اند، این حملات احتمالاً نگرانی های عمومی را افزایش می دهد که تنش های ایالات متحده و ایران آن‌ها را به یک درگیری گسترده تر خواهد کشاند. این نگرانی‌ها می‌تواند جنبش را برای حذف کل حضور ایالات متحده از عراق، که پس از حمله آمریکا که منجر به کشته شدن مشتاق الجواری، رهبر جنبش نُجَباء شد، که به نمایندگی از ایران حملاتی را علیه نیروهای آمریکایی در عراق سازماندهی می‌کرد، نیروی تازه‌ای ایجاد کرد. این نگرانی به شیوه های دیگری بروز می کند که روابط نظامی آمریکا و عراق را تحت فشار قرار می دهد. اخیراً رئیس ستاد کل ارتش عراق در مراسم شهادت سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بغداد بر روی پرچم آمریکا قدم زد.
در حالی که برخی از این اعتراضات را می توان به عنوان تئاتر سیاسی نادیده گرفت، تحرکات کنونی ایالات متحده را در تنگنا قرار داده است، جایی که انتخاب‌هایش تحمل حملات یا عقب نشینی اجباری است که البته هیچکدام بهینه نیستند. با این حال، حملات ایران به اهداف احتمالی اسرائیل در کردستان ممکن است یک فرصت باشد. فارغ از این که درباره صحت ادعاهای تهران مبنی بر حضور اسرائیل در کردستان چه باوری داشته باشیم، موشک‌ها عمدتاً مناطق غیرنظامی را مورد اصابت قرار دادند و خسارات جانبی قابل توجهی به بار آوردند. با انجام این کار، این حملات شکاف‌هایی را در توانایی بغداد برای دفاع از حاکمیت خود در برابر حملات خارجی آشکار کرد و آن را حتی در برابر فشار ایران آسیب‌پذیرتر کرد.
بنابراین، این چالش ها و فرصت ها اقدامات کوتاه مدت زیر را نشان می دهد که می تواند روابط ایالات متحده و عراق را بهبود بخشد و پویایی ناکارآمد فعلی را تغییر دهد. برای مقابله با فشار برای خروج نیروهای آمریکایی، ایالات متحده می تواند پیشنهاد افزایش پشتیبانی از نیروهای دفاع هوایی عراق برای مقابله با حملات موشکی و پهپادی را بدهد که از 7 اکتبر 2023 افزایش یافته است. انجام این کار می تواند اثربخشی حملات مورد حمایت ایران را کاهش دهد و موجب کاهش نیاز به اقدامات فعال‌تر از جانب آمریکا شود. بغداد به نوبه خود باید از این فرصت برای افزایش فشار بر شبه‌نظامیان برای توقف حملات بی ثبات‌کننده استفاده کند. در گذشته، دولت عراق موفقیت کمی در کنترل شبه‌نظامیان داشته است. با این حال، با حمله مستقیم ایران به خاک عراق، این شبه‌نظامیان ممکن است انگیزه‌ای برای فاصله گرفتن از ایران داشته باشند.
-دکتر. سی. آنتونی فاف یک عضو ارشد غیرمقیم شورای آتلانتیک در عراق و استاد پژوهشی استراتژی، حرفه نظامی و اخلاق در مؤسسه مطالعات استراتژیک (SSI)، کالج جنگ ارتش ایالات متحده در کارلایل، PA است.
خوانده شده از ایران
روی موشک های بالستیکی که به اربیل اصابت کرد، #ژاکت_صورتی به زبان فارسی قلم خورده بود. این هشتگ اشاره به کودک نوپایی داشت که بالاپوش صورتی پوشیده بود و در حمله کرمان در مراسم یادبود فرمانده نیروی قدس، قاسم سلیمانی، در 3 ژانویه کشته شد.
روز بعد، در 25 دی ماه، دو بیلبورد جشن در تهران، پایتخت ظاهر شد. یکی با تصویری از موشک و متن عبری که روی آن نوشته بود: «به اذن خدا پاسخ سختی بدهیم»، «ما انتقام بیشتری از کفار خواهیم گرفت». یک بیلبورد جداگانه نیز یک موشک داشت و با متن عبری روی آن نوشته شده بود: «پناهگاه؟! تابوت‌هایت را آماده کن…» و این عبارت را به فارسی تکرار کرد.
از بیانیه سپاه تا موشک های شخصی‌سازی شده و بیلبوردهای تازه رونمایی‌شده، سپاه می خواهد تاکید کند که هدف از حملات آن‌ها “انتقام سخت” حمله کرمان و ترور اعضای محور مقاومت بوده است. اوایل ماه، تهران قسم خورده بود که انتقام بگیرد و حالا انتقام گرفته شد.
حال سوال این است که آیا دیزائی در واقع یک ترور هدفمند با موشک های بالستیک بوده است یا این که او و خانواده اش تلفات جانبی هستند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای اغراق در دقت موشک‌هایش، آن‌ها را هم جزو اهداف اعلام کرده است.
— هالی داگرس سردبیر وبلاگ های ایران سورس و MENASource شورای آتلانتیک و یکی از اعضای ارشد غیرمقیم برنامه‌های خاورمیانه است. او همچنین سرپرستی خبرنامه The Iranist را بر عهده دارد.
جنگ در سایه ادامه خواهد داشت
اقدامات ایران علیه ایالات متحده و متحدان ایالات متحده تقریباً همیشه حس خاصی از تقارن را نشان می دهد. ایران کاری انجام می دهد که مستلزم انتقام‌گیری در قالب تحریم، حمله سایبری، توقیف نفتکش یا چیز دیگری است. ایران سپس تلافی می کند – نه همیشه یکسان، بلکه به روشی مشابه. در ابتدا، حمله موشکی ایران در 15 ژانویه به اربیل مانند یک تشدید دراماتیک به نظر می رسید. پس از فرونشستن گرد و غبار و مشخص شدن هویت کشته شدگان، حس عجیب تقارن به طرز دردناکی آشکار شد: هدف رژیم ایران این بار نه آمریکا، بلکه یک تاجر برجسته کرد به نام پیشرو دیزایی بود که تهران ادعا می کند با اسرائیل ارتباط دارد.
صرف نظر از اینکه این موضوع صحت داشته باشد یا خیر، نگاه ها به سمت حمله اسرائیل در 25 دسامبر 2023 در سوریه که منجر به کشته شدن سردار موسوی سپاه گردید، معطوف شد. نقش او در تسلیح گروه‌هایی که مسئول کشتار اسرائیلی‌ها بودند، او را به یک هدف نظامی قانونی تبدیل کرد. باید دید که آیا حس تقارن عجیب ایران در 15 ژانویه در اربیل کار می کرد یا خیر، اما این با الگو مطابقت دارد.
ظاهرسازی ایران آشکار است. سفیر ایران در عراق، محمد کاظم الصادق، وابسته به نیروی قدس سپاه است که در سال 2007 توسط ایالات متحده و در نهایت توسط سایر کشورها به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شد. صادق راه خود را به کردستان می داند، زیرا در 11 سپتامبر 2023 با نچیروان بارزانی، رئیس جمهور کردستان عراق عکس گرفته شده است.
در حالی که سفیر ایران و رئیس جمهور کردستان عراق – که هر دو در بازی دیپلماتیک بسیار ماهر هستند – در یک بحث دوستانه به نظر می رسند، عکس صفحه عریض، جوّ سرد بین طرفین را بهتر نشان می دهد. یک دولتمرد برجسته کرد عراق زمانی به من گفت، مشکل کردستان این است که “شما می توانید دوستان خود را انتخاب کنید، اما نمی توانید همسایگان خود را انتخاب کنید.” حمله 15 ژانویه ایران به طرز دردناکی هر دو حقیقت را نشان می دهد.
تهران می توانست از طریق مجاری دیپلماتیک شکایت کند و از بغداد یا اربیل بخواهد که رفتار ضدایرانی در خاک عراق را مهار کنند. در این صورت بغداد یا اربیل می توانستند اصرار داشته باشند که ایران رفتار ضد آمریکایی ایران و نیروهای نیابتی آن در خاک عراق را مهار کند. این واقعیت که رژیم ایران همچنان از عراق به عنوان سرزمینی برای انجام حملات استفاده می کند، به این معنی است که تهران توجیهی برای شکایت و گلایه نمی بیند، زمانی که دیگران همین کار را با او انجام می دهند. جنگ در سایه ادامه خواهد داشت.
— توماس اس. واریک مدیر پروژه آینده DHS در مرکز اسکوکرافت برای استراتژی و امنیت برنامه دفاع پیشرو و یک کارشناس ارشد غیر مقیم و عضو ابتکار امنیت خاورمیانه اسکوکرافت در شورای آتلانتیک است.
ظرافت‌های اقدامات ایران در سراسر منطقه
سپاه پاسداران با آغاز گسترده‌ترین عملیات خود تا به امروز، هفته شلوغی را پشت سر گذاشت و سوریه، عراق و پاکستان را هدف قرار داد. به گفته سردار امیرعلی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه، این عملیات با هدف «پایگاه جاسوسی موساد در اربیل» برای طراحی تروریسم در منطقه به ویژه علیه ایران و «پایگاه‌های داعش در سوریه» انجام شده است. همچنین روز سه شنبه، تسنیم از حمله به مقر گروه تروریستی جیش الظلم (جیش العدل) در بلوچستان پاکستان خبر داد.
این اقدامات به تهران اجازه می‌دهد تا در واکنش به ترور اخیر ژنرال سید رضی موسوی، حملات داعش در کرمان و راسک -که برخی مقامات ایرانی مورد اول را به اسرائیل نسبت می‌دهند- و ارسال پیامی به اقلیم کردستان(متهم به پناه‌دادن به براندازان ضدایران)، ادعای دستاوردهایی داشته باشد.
علاوه بر این، تهران با اجتناب از هدف قرار دادن آمریکایی‌ها و زیرساخت‌های آمریکایی، می‌تواند توانایی‌های موشکی و پهپادی خود را بدون تشدید تنش‌های منطقه‌ای به نمایش بگذارد. آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی، تایید کرد که «هیچ پرسنل یا تأسیسات آمریکایی هدف قرار نگرفتند». از منظر تهران، این حملات به عنوان سیگنالی از آمادگی برای مخاطبان داخلی و بین‌المللی عمل می‌کند و نشان می‌دهد که ایران ابزار و اراده لازم برای پاسخگویی به تهدیدات علیه ایرانیان و میهن ایرانی را دارد، بدون اینکه خطر یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر شامل ایالات متحده را افزایش دهد.
این اقدامات آخرین اقدامات ایرانی‌ها نخواهد بود، زیرا با استراتژی تهران برای پافشاری در ضربه زدن به دشمنان همسو است. حاجی زاده در پاسخ به سوالی درباره احتمال ادامه چنین حملاتی، به صراحت گفت: «مبارزه خیر و شر هرگز پایان نمی‌یابد.»
با این وجود، ایالات متحده و متحدان غربی عاقلانه خواهند بود که به این ظرافت ها توجه داشته باشند، و نیاز ایران را برای نشان دادن قدرت و در عین حال ابراز بی میلی آشکار آن را برای تشدید جنگ با غرب، در نظر بگیرند. تحلیلگرانی که از پاسخ قاطع‌تر به ایران دفاع می‌کنند باید به این ملاحظات توجه کنند.
مسعود مستجابی معاون برنامه های خاورمیانه شورای آتلانتیک است.
