یک تجویز علمی و کاملا احساسی برای تسکین درد

دست همدیگر را گرفتن، شکل اصلی محبت و بخشی مشترک از روابط در بسیاری از فرهنگ‌ها به شمار می‌آید.

زینب کامرانی: برخی از مطالعات و آزمایشات علمی نشان می‌دهد که گرفتن دست همسر تاثیر بسزایی بر سلامت روانی و عقلی دارد و مطالعات می‌گویند که به کاهش درد و تسکین تجربیات توان‌فرسا کمک می‌کند، اما عمیق‌ترین چیز در مورد دست گرفتن، نیاز به ارتباط و احساس تعلق به کسی است.
در سال 2021، گروهی از محققان آزمایشی علمی برای کشف اثر آرام‌بخشی گرفتن دست همسر، هنگام تماشای فیلم‌های ترسناک بر روی زنان انجام دادند.

این مطالعه که در وب سایت کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده منتشر شد، نشان داد این حرکت ساده باعث کاهش استرس و تأثیر آن بر سیستم عصبی غیرارادی می‌شود که عملکردهای ناخودآگاه بدن مانند گشاد شدن مردمک چشم را تنظیم می‌کند.

این مطالعه به این نتیجه رسید که وقتی زنان احساس اضطراب و استرس می‌کنند، گرفتن دست یکی از اعضای خانواده بخش‌هایی از مغز را که مسئول هوشیاری و پاسخگویی عمومی هستند آرام می‌کند، اما قوی‌ترین اثر زمانی بود که دست‌های شوهرانشان را گرفتند. همچنین رضایت از ازدواج و بهبود روابط میان همسران، تأثیر و فایده بیشتری در کاهش استرس و سلامت‌ دارد.

جیمز کوان، استاد روان‌شناسی دانشگاه ویرجینیا، سال‌ها به بررسی این موضوع پرداخته است که چگونه روابط اجتماعی از افراد در برابر استرس محافظت می‌کند و سلامت‌شان را حفظ می‌کند.

کوان به همراه گروهی از محققان آزمایشات متعددی را در مورد تاثیرات دست گرفتن انجام داد، یکی از این آزمایش‌ها اسکن مغزی ام‌آرآی از 16 زن متاهل با شوک الکتریکی بود. اسکن‌های مغزی نشان داد که مدارهای عصبی مرتبط با هوشیاری نسبت به تهدیدات بالقوه بسیار کمتر فعال می‌شوند و زنان احساس استرس کمتری می‌کنند، اما وقتی که دست یک غریبه را می‌گیرند مدارهای عصبی فعالیت و احساس تنش بیشتری دارند.

کوان گفت: نتایج نشان می‌دهد که دست گرفتن به مغز کمک می‌کند تا استرس را تخلیه کند، بنابراین وقتی فردی در زمان سختی، دست یکی از عزیزانش را می‌گیرد، گویی بار را با او تقسیم می‌کند.

چرا مردم دست همدیگر را می‌گیرند؟

کوان در سخنرانی در وب‌سایت دانشگاه ویرجینیا استدلال کرد: افراد به دلایل زیادی دست هم را می‌گیرند، اما وجه مشترکی وجود دارد که همه آنها را متحد می‌کند و آن تمایل به احساس امنیت و تقسیم بار است که در تجربیات قبلی رخ داد.

او گفت: ما به دنبال سیگنال‌هایی از یکدیگر هستیم که با هم هستیم. هنگامی که ما این سیگنال‌ها را نداشته باشیم، بدن ما در حالت هشدار قرار می‌گیرد که فشار روانی ایجاد می‌کند. وقتی دوباره این سیگنال‌ها را با دست گرفتن بدست می‌آوریم، مغز و بدن‌مان آرام شده و می‌تواند به سراغ علایق دیگر برود.

کوان خاطرنشان کرد: دست‌ها مملو از قابلیت‌های حسی شدیدی هستند که اطلاعات دقیقی را در مورد چیزهایی که لمس می‌کنند، ارائه می‌دهد، از جمله وقتی زن، دست شوهرش را لمس می‌کند. دست های ما، ابزار بدن‌مان برای کشف و دستکاری جهان است. وقتی ما در تاریکی دست دراز می‌کنیم و دست دیگری را در آنجا پیدا می کنیم، مطمئناً می دانیم که تنها نیستیم.
کوان بیان کرد که دست گرفتن یک رفتار باستانی انسان است، اما در عین حال، فقط به انسان محدود نمی‌شود، زیرا شواهدی وجود دارد که سایر موجودات زنده نیز همین کار را انجام می‌دهند.
کوان مثالی از این موضوع را از «پستانداران» ارائه کرد و گفت که شامپانزه‌ها نیز این کار را انجام می‌دهند، اگرچه آنها این رفتار را بسیار کمتر از انسان‌ها و در شرایط خاص‌تری انجام می‌دهند. شامپانزه‌ها از آنچه که «دست دادن» می‌نامند پس از درگیری به عنوان بخشی از مراسم آشتی انجام می‌دهند.

مزایای گرفتن دست کسی که دوستش دارید

دست گرفتن بخش مهمی از یک رابطه ایمن است. این به زوج‌ها اجازه می‌دهد تا عشق، اعتماد و همدلی را ابراز کنند، علاوه بر آن سلامت جسمانی را بهبود می‌بخشد، درد و استرس را کاهش می‌دهد و یک رابطه سالم ایجاد می‌کند.
وب سایت «هلورلیش» به تعدادی از مزایای اساسی دست گرفتن اشاره می‌کند که عبارتند از:

احساس امنیت
دست گرفتن بخش مهمی از یک رابطه امن است، زیرا باعث ایجاد احساس ثبات، اطمینان خاطر و تعلق به طرف مقابل می‌شود.

کاهش استرس
لمس راحت می‌تواند استرس را فورا کاهش دهد. وقتی افراد در موقعیت‌های استرس‌زا دست شریک زندگی‌شان را می‌گیرند، ضربان قلب و فشار خون آنها کاهش یافته و سطح کورتیزول، یعنی هورمون استرس، نیز به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

ترشح هورمون عشق
شوهری که دست همسرش را می‌گیرد باعث ترشح هورمون اکسی‌توسین یا هورمون عشق می‌شود که کمک زیادی به ایجاد و شکل‌گیری روابط انسانی می‌کند.

پیوند قوی
دست گرفتن، احساس همدلی، شفقت و اعتماد را تقویت کرده و امکان ایجاد مشارکت قوی و پایدار را فراهم می‌کند. گرفتن مرتب دست همسر، ارتباط را تقویت کرده و باعث ایجاد احساس همدلی، محبت و اعتماد می‌شود.

تسکین درد
از نظر علمی ثابت شده است که لمس همدلانه، مانند دست گرفتن، احساس درد را کاهش می‌دهد، بنابراین گرفتن دست همسر به فرد کمک می‌کند احساس ناراحتی کمتری داشته باشد و احساس امنیت را افزایش دهد.

سلامت قلب
دست گرفتن فشار خون را کاهش داده و ضربان قلب را کاهش می‌دهد. هر یک از این عوامل می‌تواند به کاهش استرس و بهبود سلامت کلی قلب کمک کند.

کاهش سطح اضطراب
هنگامی که حملات اضطراب رخ می‌دهد، ضربان قلب افزایش یافته، تنفس سریع می‌شود، سطح کورتیزول افزایش می‌یابد و فشار خون بالا می‌رود. همه این عوامل سلامت جسمانی را تضعیف می‌کند، اما دست گرفتن می‌تواند حملات اضطرابی را قبل از بدتر شدن آرام کند.

در برابر تنهایی مقاومت کنید
گرفتن دست همسر احساس تعلق و امنیت را به شخص می‌دهد. ممکن است فرد حتی در حضور دیگران احساس تنهایی کند. در حالی که گرفتن دست همسر، بازخورد فیزیکی فوری می‌دهد که این احساس تنهایی را قطع می‌کند و آن را با احساس پذیرش، تعلق و عشق جایگزین می‌کند.